Yoga kan helpend zijn tijdens herstellen van een eetstoornis, maar het kan ook best ingewikkeld zijn en in sommige gevallen ook schadelijk.
Waarom sport en yoga ingewikkeld kunnen zijn
Sporten is voor veel mensen met een eetstoornis best ingewikkeld. Zo kun je bijvoorbeeld last hebben van bewegingsdrang, wat herstel in de weg staat. Of misschien heb je moeite met je lichaam waardoor sporten confronterend voor je is. Het zou ook kunnen dat je jezelf veel vergelijkt met anderen en veeleisend bent naar jezelf tijdens het sporten. Of wellicht voel je je bekeken en beoordeeld over je uiterlijk en conditie tijdens het sporten. Bovendien kan het zo zijn dat het onverstandig is om te sporten vanwege ondergewicht.
In een yogales zou dit tot uiting kunnen komen dat je veel onrust ervaart wanneer de oefeningen vrij rustig zijn en tijdens de ‘eind-ontspanning’. Of dat het niet-helpend is als er spiegels zijn in de ruimte. Ook kunnen bepaalde opmerkingen van een docent triggeren zoals opmerkingen gericht op het uiterlijk of wanneer een les erg prestatiegericht is.
Er zijn dus heel wat redenen waarom je misschien een drempel ervaart om yoga te boeoefenen, en het is ook verstandig om een voor jouw ondersteunende omgeving en docent te zoeken.
Hoe zou yoga dan toch kunnen bijdragen aan herstel?
Volgens een recent overzicht (43 studies) en meta-analyse (11 onderzoeken, 754 deelnemers) van yoga tijdens eetstoornispreventie- en interventiestudies, kan yoga effectief eetstoornissymptomen en risicofactoren (negatief lichaamsbeeld en beleving, zelfobjectivering) verminderen, evenals beschermende componenten zoals lichaamsbewustzijn, emotieregulatie, bewust eten en zelfzorg verbeteren (Borden & Cook-Cottone, 2020).
Yoga kan de relatie met je lichaam verbeteren
Iets waar vaak geen of minder aandacht voor is tijdens eetstoornisbehandeling is lichaamsbeleving oftewel ‘positive belichaming’, het vermogen om een ​​verbinding te voelen tussen geest en lichaam, wat juist centraal staat in de ontwikkeling en het behoud van eetstoornissen. Yoga zou kunnen bijdragen aan de verbinding die je voelt met je lichaam. Mensen die yoga beoefenen hebben over het algemeen bijvoorbeeld een groter bewustzijn van hun lichaam, een sterkere verbinding tussen hun lichaam en geest, minder zelfobjectivering en een hogere lichaamswaardering (Mahlo & Tiggemann, 2016).
Positieve belichaming
Positieve belichaming, of het vermogen om een ​​verbinding te voelen tussen geest en lichaam, wordt gezien als het kernelement waarmee yoga het ontstaan ​​van eetstoornissen kan voorkomen en kan essentieel zijn voor duurzaam herstel van een eetstoornis (Cook-Cottone, 2020). Door positieve belichaming kunnen objectificatie van het lichaam en negatieve en zelfdestructieve belichaming worden vervangen door het actief en subjectief ervaren ervan (Cook-Cottone, 2020). Positieve belichaming wordt tevens gezien als de basis voor een positief lichaamsbeeld, dus hoe je je lichaam beleeft bepaalt hoe je je lichaam ziet (Menzel & Levine, 2011).
In plaats van te focussen op het verminderen van disfunctionele gedachten of gedragingen, zoals vaak de focus is in conventionele therapie, kan het actief deelnemen aan activiteiten die positieve belichaming bevorderen, zoals yoga, leiden tot duurzaam herstel.
Eetstoornis en trauma
Wist je dat veel mensen met een eetstoornis ook te maken hebben met trauma? Vaak is een eetstoornis ontwikkeld als ‘copingsmechanisme’ om om te kunnen gaan met bijvoorbeeld heftige emoties of een laag zelfbeeld en negatieve lichaamsbeleving.
Yoga bij Mindful Herstel
De focus bij de yoga van Mindful Herstel ligt niet op het uiterlijk maar op de interne beleving van een yogavorm. Zo zijn er geen spiegels in de oefenzaal en wordt er in een kring samen geoefend, wat een veiligere ruimte biedt voor mensen om te oefenen, omdat je elkaar allemaal op een gelijke manier tegemoet treedt.
Daarnaast wordt er in de begeleiding gebruik gemaakt van uitnodiging en het bieden van verschillende opties zonder dat er een ‘juiste of beste’ manier is om een yogavorm te beoefenen. Je bent vrij om een yogavorm op een eigen manier te beoefenen, en deze aan te passen aan jouw lichaam, hierdoor speelt vergelijking met anderen en perfectionisme een minder grote rol. Je wordt aangemoedigd om je te richten op je eigen beoefening en deze aan jou en jouw lichaam aan te passen (in plaats van andersom).
Omdat de focus op de interne beleving ligt en er gebruik wordt gemaakt van uitnodiging en het bieden van verschillende opties, kun je oefenen met het maken van keuzes in afstemming op de behoeften van je lichaam, oftewel zelfzorg. Je mag gaan oefenen met het loslaten van hoe je denkt dat je het moet doen en kan gaan voelen wat je eigenlijk zelf zou willen doen, en hier naar handelen. Je oefent met het maken van eigen keuzes, op basis van wat er zich afspeelt in je lichaam. Je kan zo oefenen met het voelen en stellen van eigen grenzen en voor jezelf opkomen.
Als je het lastig vindt om stil te staan bij je lichaam en gevoelens, is hier al het begrip voor en kun je dit ‘gedoseerd’ doen. Dit betekent dat je beetje bij beetje kunt wennen aan je verbinden met je lichaam en gevoel, zodat dit steeds minder overweldigend en beangstigend wordt. Je krijgt tijdens de yoga de nodige ‘tools’ om dit gedoseerd te kunnen doen, en mag hierin zelf het tempo bepalen.
Worstel jij met eten en lichaamsbeleving? Je bent van harte welkom om een kennismakingsgesprek in te plannen. Binnenkort start er een yogacursus in Rotterdam gericht op herstel van eetproblematiek en negatieve lichaamsbeleving.
Bronnen
Borden, A., & Cook-Cottone, C. (2020). Yoga and eating disorder prevention and treatment: A comprehensive review and meta-analysis. Eating Disorders, 28(4), 400–437. https://doi.org/10.1080/10640266.2020.1798172
Cook-Cottone, C. P. (2020). Embodiment and the treatment of eating disorders: The body as a resource in recovery. Norton & Company
Mahlo, L., & Tiggemann, M. (2016). Yoga and positive body image: A test of the embodiment model. Body Image, 18, 135–142. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2016.06.008
Menzel, J., & Levine, M. P. (2011). Embodying experiences and the promotion of positive body image: The example of competitive athletics. In R. Calogero, S. Tantleff-Dunn, & J. K. Thompson (Eds.). Self-objectification in women: Causes, consequences, and counter-actions (pp. 163–186). American Psychological Association
Comments