Wat is Trauma Center Trauma-Sensitive Yoga (TCTSY)?

Trauma Center Trauma-Sensitive Yoga (TCTSY) is een evidence based interventie, bedoeld als ondersteuning bij de therapeutische behandeling van ontwikkelings- en complex trauma. Het is ontwikkeld aan het Center for Trauma and Embodiment bij het Justice Resource Institute (JRI) in Brookline, Massachusetts onder leiding van Bessel van der Kolk en David Emerson. TCTSY is gebaseerd op hatha-yoga, traumatheorie, hechtingstheorie en neurowetenschap.

 

TCTSY kent vijf kernelementen; uitnodigend taalgebruik, keuzes maken, interoceptie, gedeelde authentieke ervaring en zonder dwang.

​

Hoe kan TCTSY iemand met trauma-klachten ondersteunen?

​

Trauma kan een grote impact hebben op je lichaam en de relatie met je lichaam. Door het meemaken van trauma kan je lichaam vast komen te zitten in een stress-reactie zoals 'vechten' of 'vluchten'. Dit betekent dat hoewel het gevaar niet langer aanwezig is, je lichaam nog steeds kan reageren alsof het gevaar er nog steeds is. Misschien begrijp je op cognitief vlak best dat je nu veilig bent, maar voel je je alles behalve veilig. Dit soort gevoelens zijn vaak niet 'weg te denken', en het kan zijn dat je met enkel cognitieve gedragstherapie vast loopt. Traumasensitieve yoga als mind-body interventie kan je helpen om dit gat tussen verstand en gevoel te overbruggen. 

Het kan ook zijn dat je door het meemaken van trauma het contact met je lichaam (gedeeltelijk) bent kwijtgeraakt. Tijdens het trauma heb je jezelf beschermd door afstand te nemen van je lichaam en je lichamelijke sensaties, bijvoorbeeld door middel van dissociatie. Traumasensitieve yoga biedt je de mogelijkheid om op je eigen tempo contact met je lichaam te maken. 

​

Ook biedt traumasensitieve yoga je de mogelijkheid om te oefenen met het maken van keuzes. Een kenmerkend aspect aan trauma is dat je geen keuze had en je machteloos was ten tijde van het trauma. Ook na het meemaken van trauma kunnen deze gevoelens een rol spelen, je kunt je nog steeds machteloos voelen en beperkt in je keuzes. Tijdens traumasensitieve yoga word je uitgenodigd om zelf keuzes te maken. Dit kan ervoor zorgen dat je je meer in controle voelt over je lichaam en je leven. Je kunt oefenen met het waarnemen van lichamelijke sensaties en op basis daarvan effectief actie te ondernemen. Een voorbeeld hiervan zou kunnen zijn dat je besluit om een kussen te gebruiken wanneer je hebt gevoeld dat een ondergrond hard aanvoelt, of een beweging aan te passen aan jouw lichaam op dat moment. Buiten de TCTSY-sessies om kan dit ook uitwerking hebben op actief keuzes kunnen maken, beter voor jezelf te zorgen en voor jezelf op te komen. Zo kun je gaan merken dat je ook thuis of op het werk beter in staat bent om keuzes te (durven) maken op basis van wat er zich van binnen in jou afspeelt.

​

Tijdens traumasensitieve yoga ben jij in regie. TCTSY gaat ervan uit dat traumaheling pas kan ontstaan wanneer je zelf aan het roer staat. Omdat machtsverhoudingen en verschillen zo'n grote rol spelen binnen traumatisering, zijn we binnen TCTSY hiervan extra bewust en proberen we zoveel mogelijk de sessies te faciliteren vanuit gelijkwaardigheid. Dit doen we door gebruik van uitnodigend taalgebruik, meerdere opties te bieden en geen dwang toe te passen. Zo kun jij beslissen wat het beste is voor jou. We gaan ervan uit dat iedereen expert is van zijn/haar/hun eigen ervaring. 

​

Traumasensitieve yoga is een relationele interventie. Omdat complex trauma ook binnen de context van een relatie plaatsvond, kun je het vertrouwen in andere mensen zijn kwijtgeraakt. Binnen de TCTSY bieden we je een context waar je binnen een veilige relatie kan oefenen.

​

Wat voor uitwerking TCTSY voor je heeft, is voor iedereen anders. Binnen TCSY staat een 'gedeelde authentieke ervaring' centraal, dat betekent dat we allemaal een andere ervaring hebben, en dat al die ervaringen even waardevol zijn. Je bent welkom om te ervaren wat TCTSY voor jou zou kunnen betekenen. 

 

Waarin verschilt een traumasensitieve (TCTSY) sessie van een reguliere yogales?

​

TCTSY verschilt in een aantal opzichten van een reguliere yogales. Zo wordt er gebruikt gemaakt van uitnodigend taalgebruik, waarbij je altijd de mogelijkheid hebt om een oefening mee te doen, over te slaan of aan te passen. Bij een reguliere yogales zou een docent misschien simpelweg de instructie geven om je rechtervoet naar voren te stappen, terwijl bij traumasensitieve yoga de facilitator de uitnodiging zou kunnen doen dat 'wanneer je daarvoor kiest je voet naar voren zou kunnen plaatsen' en daarbij ook een optie biedt als 'een andere mogelijkheid zou kunnen zijn om een voet naar achteren te plaatsen'. Zo heb je twee mogelijkheden die je zou kunnen uitproberen, maar ook de mogelijkheid om niet mee te doen of om iets te doen op jouw manier. We gebruiken uitnodigend taalgebruik, zodat je kan oefenen met het zelf keuzes maken.

Er zijn wel meer verschillen in taalgebruik die je misschien opmerkt, zo wordt er niet van 'docent' gesproken maar van 'facilitator' en niet van yoga 'pose' maar yoga 'vorm'. Tijdens de traumasensitieve yoga wordt er erg bewust gebruik gemaakt van taal en wat dit bij een ander kan oproepen. Zo verwijst het woord 'docent' meer naar een bepaalde machtsverhouding dan het woord 'facilitator', en is het woord 'vorm' voor veel mensen neutraler dan het woord 'pose'.

We kunnen niet voor iedereen alle triggers voorkomen, maar we streven er wel naar om dit zoveel mogelijk te doen. Zo wordt er over het algemeen geen gebruik gemaakt van wierook of andere geuren, muziek, metaforisch taalgebruik of yoga-props zoals riemen. (Wel zijn hierin aanpassingen mogelijk tijdens individuele sessies als onderdelen hiervan voor jou behulpzaam zijn.)

Wat ook anders kan zijn dan een reguliere yogales is dat de nadruk ligt op het ervaren van de yoga vormen en bewegingen en niet op hoe deze er uit zien. Zo wordt er geen gebruik gemaakt van spiegels, en zal de facilitator je niet corrigeren. Er is geen 'juiste' uitvoering van een vorm en er zijn geen 'gevorderde' of 'beginners' vormen. De facilitator oefent samen met de deelnemer(s) mee en blijft daarbij op zijn/haar/hun eigen mat, en biedt dus geen fysieke begeleiding (aanrakingen).

Dit is zo, omdat je wordt uitgenodigd om sensaties in jouw lichaam op te merken (interoceptie) en op basis hiervan eigen keuzes te maken. Jij bent dus zelf in regie.

Yoga-ervaring is voor TCTSY niet nodig, je hoeft ook niet lenig of fit te zijn. Ook met lichamelijke beperkingen ben je welkom, je kunt de vormen namelijk zo aanpassen dat ze bij jouw lichaam passen. TCTSY wordt bijvoorbeeld ook vaak in een (rol)stoel beoefend.

​

In onderstaande video leggen oprichter van TCTSY David Emerson en mede-oprichter van het Center for Trauma and Embodiment Jenn Turner uit wat TCTSY inhoudt.

​

​

​

​

​

​

​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aanbod Mindful Herstel

​

Je kan ervoor kiezen om de TCTSY individueel of in groepsverband te volgen, online of op locatie.

In beide gevallen volgt er eerst een kenninsmakingsgesprek, via Zoom of over de telefoon of wanneer je dat graag wilt kan dat ook op locatie.

Wanneer je ervoor kiest om via Mindful Herstel TCTSY in een groep op locatie te volgen dan kom je 6 weken een uur per week met een vaste groep van maximaal 8 deelnemers samen. De groepssessies hebben meestal dezelfde volgorde aan vormen en bewegingen, waarbinnen de facilitator verschillende opties biedt en je welkom bent om zelf variaties aan te brengen. We beoefenen TCTSY in een kring. Binnen de groepssessies is er weinig ruimte om in te gaan op individuele behoeftes, wel is er na afloop van een sessie altijd ruimte om jouw vragen te stellen aan de facilitator. En mocht er tussen sessies door iets zijn kun je de facilitator ook bereiken via whatsapp of e-mail.

Je kunt de TCTSY ook online in een groep volgen. De online sessies die MindfulHerstel aanbiedt zijn drop-in sessies, dat betekent dat je per keer kunt bepalen of je meedoet of niet, en dat betekent ook dat de deelnemers per week kunnen verschillen, maar maximaal doen er 10 deelnemers mee. Het kan dus zomaar zijn dat je een keer alleen meedoet, en een volgende keer met meer deelnemers. Je kan er bij online sessies zelf voor kiezen om je camera aan of uit te hebben, en tijdens de sessie zal iedereen behalve de facilitator de microfoon aan hebben staan. Na afloop is er tijd om vragen te stellen aan de facilitator.

Bij online TCTSY kun je er zelf voor kiezen om mee te doen zittend op een stoel, zittend (op een yogamat) op de grond, of staand. Bij TCTSY op locatie zijn er yogamatten aanwezig maar geen stoelen, wel zijn de ruimtes rolstoelvriendelijk.

Voor alle groepssessies geldt een 'groepsovereekomst' die voor aanvang doorgenomen en ondertekend dient te worden om de veiligheid binnen de groep te waarborgen., de facilitator zal bij aanvang ook altijd nog op de overeenkomst wijzen.

Bij individuele TCTSY kun je bij aanvang van een sessie altijd aangeven of je behoefte hebt om bepaalde vormen of bewegingen te beoefenen. Ook zijn er uitzonderingen mogelijk op het gebruik van bijvoorbeeld muziek of props als dat voor jou waardevol is (wat niet wordt gebruikt bij TCTSY in een groep). Zo kunnen de individuele sessies beter toegespitst worden op jouw persoonlijke behoeftes.

Je kunt zelf kiezen of je voorkeur uitgaat naar TCTSY in een groep of 1-op-1, online of op locatie. Ook ben je welkom om uit te proberen wat er bij je past, om bijvoorbeeld eerst een online sessie te volgen en een volgende keer op locatie, eerst individueel wat sessies te volgens alvorens aan een groep deel te nemen, of andersom.

 

​